Sztuczna inteligencja i big data tworzą nową jakość w technologii. Jak przekuć ją w biznesowy sukces opowiadał Tomasz Gruszka podczas listopadowej sesji Akceleratora Innovatorium.

Ostatnie 20 lat przyniosło sporo szumu wokół różnych technologii, z których każda wydawała się być przełomowa. Ostatecznie jednak wiele z nich miało relatywnie niewielki wpływ na rzeczywistość. – O sztucznej inteligencji, big data i analityce big data nie będzie już można tego powiedzieć – przekonywał Tomasz Gruszka.  – Dane tworzą zupełnie nową jakość. Pytanie, jak tę jakość zamienić na biznes.

Wydaje się, że na początku poświęcając więcej uwagi myśleniu strategicznemu. Kompetencje techniczne to mocna strona wielu startupów, ale myślenie o modelu biznesowym nie może zejść na drugi plan. O wykorzystaniu technologii w biznesie i niezbędnych działaniach  strategicznych Tomasz Gruszka mówił opierając się na zjawiskach z branży medialnej, podkreślając jednak, że prezentowane rozwiązania są uniwersalne dla różnych branż i typów biznesu. Wszystko ( a na pewno wiele) zaczyna się od decyzji menedżera (lub na niej kończy). W zależności od typu (wg Claytona Christensena) może on zadekretować sukces albo może  – rozumiejąc związki przyczynowo-skutkowe w przedsiębiorstwie – działać efektywnie.

W przypadku mediów trzeba pamiętać o ­ich trójwymiarowej konstrukcji. Pierwszy wymiar, kreatywny,  to opowiadanie historii. Drugi – technologia, a trzeci to model biznesowy. – Bez zmiany modelu biznesowego nie jesteśmy w stanie skutecznie zaimplementować nowej technologii – przestrzegał Gruszka.  – Wydaje się, że drogę, jaką musiała przejść niedawno branża muzyczna, zmieniając model biznesowy, muszą przejść teraz media.

Planowanie a strategia

Łatwo nie będzie. – Duże spadki nakładów, przychodów – także reklamowych – nie pomagają. Wydaje się to być konsekwencją tego, że menedżerowie długo nie rozumieli jakie zmiany nadchodzą. Niedoszacowanie potencjału nowych graczy, pojawienie się Google’a i innych, brak strategii wobec zagrożeń skutkuje w wielu przypadkach problemami – mówił Tomasz Gruszka, tłumacząc, że planowanie zamiast tworzenia strategii to poważny błąd. – Planowanie jest dość komfortowym działaniem, koncentrującym się na posiadanych zasobach. Natomiast mówienie o strategii to zintegrowany zbiór wyborów, które pozycjonują firmę w domenie jej działania w sposób, który prowadzi do wygrania z konkurentami. Są to decyzje, które rozstrzygają, dlaczego powinniśmy być właśnie w tej branży i stawać się lepszymi od innych – przekonywał.

Wybory muszą być spójne, wykonalne i przetłumaczalne na zbiór aktywności, które należy podjąć. I właśnie strategia ma pomóc zdecydować, jaki cel chcemy osiągnąć i jak to zrobimy. Kluczowe są decyzje klientów, choć nie kontrolujemy ich do końca.  Mimo wielu badań i weryfikacji hipotez, nigdy nie będziemy mieć gwarancji sukcesu. Trzeba więc – robiąc coś nowego – być świadomym ryzyka i podjąć je. A to duże wyzwanie mentalne – powiedział Tomasz Gruszka,

Przez lata wiele firm funkcjonowało poprzez skalę. Był to stabilny model biznesowy; technologie zmieniały się w niewielkim stopniu i można było skupić się na administrowaniu. Dziś to już nie działa – zastrzegał Gruszka. – Myślenie strategiczne każe przede wszystkim zrozumieć jaką wartość tworzymy dla klienta, co mu oferujemy i jak tę wartość dostarczamy.

Co zrobić z AI

Epatowanie technologią bez głębszej refleksji nad modelem firmy prowadzi donikąd. Trzeba spojrzeć na przedsiębiorstwo i/albo na klienta z pewnej perspektywy i zdecydować,  w którym elemencie procesu można wprowadzić zmiany i wykorzystać AI oraz dane.

Jako przykład może posłużyć doświadczenie firmy Dataminr, która zajmuje się wykorzystaniem danych z wielu źródeł i przetwarzając je, ułatwia pracę dziennikarzom. Decyzja o wykorzystaniu AI na tym odcinku, przy wyborze tematów interesujących dla czytelnika, to decyzja o tworzeniu nowego modelu biznesowego i większej wartości.

Zbudować wartość, obniżyć koszt

Wiele algorytmów już wspiera monetyzację treści, np. przez pomoc w budowie systemów subskrypcyjnych. Wkrótce model reklamowy będzie poddany dużym zmianom przez wycofanie third party cookies i brak możliwości wykorzystania danych stron trzecich. – Jeśli te dane znikną – tłumaczył Gruszka – będziemy potrzebowali zupełnie nowych danych, by wspierać adresowanie reklamy do odbiorców. Już trwają prac nad budowaniem algorytmów, umożliwiających kategoryzowanie treści w sposób, który pozwala więcej zarabiać.

Strategia może opierać się też na obniżeniu kosztów i wcale nie jest to czymś banalnym. Tak robi choćby AP na rynku amerykańskim, korzystając z AI do tworzenia treści o wynikach spółek. Liczba  informacji wzrosła kilkunastokrotnie, choć nie zatrudniono więcej osób do ich tworzenia.

– Szukając wartości dla technologii patrzmy na to, czy jesteśmy w stanie obniżyć koszty, czy jesteśmy w stanie zwiększyć wartość dodaną. Skupmy się na zrozumieniu na czym ta wartość polega i zróbmy to dobrze – mówił Tomasz Gruszka.  – Dla sukcesu przedsiębiorstwa nie wystarczy kompetencja technologiczna. Potrzeba kompetencji menedżerskiej z obszaru zarządzania strategicznego. Trzeba umieć podjąć decyzję o wymiarze strategicznym i zrobić to skutecznie. Wartość menedżera rośnie najbardziej jeśli zrozumie czym jest AI. Jeśli nie zadekretuje zmiany, tylko będąc świadomym całego łańcucha działań, poprowadzi przez model biznesowy i określi, gdzie analityka danych pozwoli zwiększyć wartość i obniżyć koszty.

Tomasz Gruszka, menedżer specjalizujący się w wykorzystaniu technologii w biznesie, uczestnik projektów z obszaru analityki danych oraz blockchain.

Wykład miał miejsce 24 listopada 2022 roku podczas listopadowej sesji akceleratora Innovatorium